آمنیوسنتز چیست ؟
آمنیوسنتز پروسه ایست که طی آن مقداری از مایع اطراف جنین توسط سوزن نازکی بیرون کشیده شده و جهت آزمایش در اختیار آزمایشگاه قرار میگیرد.
چه موقع آمنیوسنتز انجام میشود؟
موقعی که در طی آزمایشهای غربالگری یا انجام سونوگرافی یا اکوکاردیوگرافی جنین ، شک به بیماری یا سندرم خاصی باشد و یا والدین ناقل یک بیماری شناخته شده با ژن مشخص باشند و قصد بررسی جنین از لحاظ ابتلا به آن بیماری باشد که اواخر هفته پانزده یا اوایل هفته شانزدهم بارداری انجام میشود.
چگونه آمنیوسنتز انجام میشود؟
یک سوزن نازک از راه شکم و از اطراف ناف وارد میشود. حتما توسط سونوگرافی بررسی میگردد که سوزن داخل حفره رحم کجا میرود و احتیاط میشود که با اعضای جنین برخورد نداشته باشد. سپس چند سی سی از مایع اطراف جنین کشیده شده و سوزن خارج میشود. کل پروسه بیشتر از سه الی پنج دقیقه طول نمیکشد و درد آن در حد تزریق یک آمپول است.بعداز پروسه ممکن است از شما خواسته شود که به صورت ناگهانی از روی تخت بلند نشوید و دقایقی استراحت نموده سپس برخیزید. در موارد بسیار نادری ممکن است بدلیل جایگیری خاص جنین و جفت ، نیاز به ورود سوزن از طریق کانال واژینال باشد ولی خیلی نادر است. ممکن است قدری بیحسی موضعی نیز داده شود ولی لازم نیست.
پس از آمنیوسنتز چه اقداماتی لازم است؟
پیشنهاد میشود که مادر مدت یک الی سه روز در منزل استراحت نماید و فقط جهت استفاده از دستشویی از رختخواب خارج شود. انواع مایعات (آب ، شیر پاستوریزه ، دوغ پاستوریزه بدون گاز ، انواع آبمیوه های طبیعی ، چای کمرنگ ، ….. ) به وفور مصرف شوند و غذا سبک و مقوی میل شود تا فشار به شکم و لگن و رحم وارد نشود و نیز اکیدا توصیه میشود که مادر یبوست نداشته باشد. همچنین بهتر است که تا یک الی دو شبانه روز بعد از آمینوسنتز ، ورزش و رابطه جنسی انجام نشود.
علائم خطر بعد از آمنیوسنتز چیست ؟
درد واسپاسم شکم خصوصا طی چند ساعت اول طبیعی تلقی میشود. گرفتگی عضلات ، ضعف و تهوع نیز با استراحت برطرف میشود. ریزش مختصر مایع رحمی در حدود دو سه قاشق در شبانه روز و نیز لکه بینی مختصر طی دو روز اول مشکل زا نیستند. ولیکن ریزش مایع شدید ، خونریزی ، درد شدید و طولانی و یا تب بیشتر از ۳۸ درجه ، مسائلی هستند که حتما نیازمند ویزیت فوری توسط پزشک معالج یا مراجعه به اورژانس بیمارستان مربوطه میباشند.
آیا آبریزش بعد از آمنیوسنتز حتما مساوی با سقط جنین است؟
خیر . در صورت نیاز ، فرد با این مشکل بستری شده و تحت استراحت مطلق قرار میگیرد و نظارت دقیق جهت بررسی وضعیت صورت میگیرد .معمولا خطر ناک نیست.
خانم های با گروههای خونی ار هاش منفی چه اقداماتی بعمل آورند؟
طی حداکثر ۷۲ ساعت بعد از انجام آمنیوسنتز بایستی آمپول روگام تزریق نمایند.
آیا در صورت در زیاد میتوان مسکن مصرف کرد؟
بله مصرف قرص استامینوفن ساده ضرری ندارد.
ایا بعد از انجام آمنیوسنتز میتواند رانندگی کرد یا مسافتهای طولانی را در ماشین طی نمود؟
جواب بله است اما توصیه نمیشود. بهتر است در ازای هر ۴۵ دقیقه رانندگی مدت ۱۵ دقیقه به آرامی قدم بزنید و داخل خودرو وضعیت راحت و نیز مصرف مایعات کافی را فراموش نفرمایید.
خانم هایی که آسپرین یا هپارین یا انوکساپارین استفاده میکنند چه تدابیری در نظر داشته باشند؟
انوکساپارین لازم است که بسته به دوز مصرفی و با نظارت پزشک معالج حدود ۱۲ الی ۲۴ ساعت قبل از پروسه قطع شود و پس از انجام آمنیوسنتز دوباره شروع شود. هپارین هم لازم است که بسته به دوز مصرفی و با نظر پزشک معالجتان بین ۶ تا ۱۲ ساعت قبل از پروسه قطع شود و بعد از آن دوباره شروع شود. در خصوص مصرف آسپرین در پروسه های تهاجمی باور بر این است که بایستی یک هفته قبل ترقطع شود ولیکن فوریت انجام پروسه و نظر پزشک معالج ارجح است. توجه داشته باشید که در صورت مصرف سه داروی فوق همزمان با آمنیوسنتز احتمال لکه بینی یا خونریزی بسیار خفیف و محدودی وجودد ارد که معمولا جای نگرانی نیست.
آیا جهت انجام آمنیوسنتیز نیاز به آمادگی خاصی نظیر پربودن مثانه یا ناشتا بودن هست ؟
خیر . بلکه لازم است که مثانه قبل از پروسه تخلیه شود . در صورت داشت تهوع میشود دو ساعت قبل از پروسه ، داروی ضد تهوع تجویز شده توسط پزشکتان (مثل اندانسترون یا همان دمیترون ) را به صورت خوارکی یا تزریقی مصرف نمایید.
اگر بعد از انجام آمنیوسنتز دچار هر گونه عارضه ای شدید یا سوالی داشتید چه اقدامی بهتر است؟
میتواند در هر ساعت از شبانه روز با شماره چهار رقمی ۴۷۰۲ بیمارستان صارم تهران تماس بگیرید و درخواست وصل شدن به اورژانس را نمایید و سوالات خود را بپرسید و راهنمایی بگیرید. به جز آن هم میتوانید در هر ساعت از شبانه روز به اورژانس بیمارستان صارم تهران مراجعه فرمایید و از خدمات بهره بگیرید.
جواب آمنیوسنتز در طول چه مدتی آماده میشود؟
- جواب اول طی ۳ الی ۵ روز (یا کمی دیر و زود تر بسته به شلوغی آزمایشگاه ) به دست مراجع میرسد. در این جواب با روش QFPCR فقط کروموزوم های جنسی و ۱۳ و ۱۸ و ۲۱ بررسی و جواب داده میشوند. جنسیت نیز در این مرحله مشخص میگردد. اگر در این مرحله تعداد یکی از کروموزومها به جای دو تا ، سه تا گزارش شود پزشکی قانونی به شرطی که سن بارداری از روی سونوگرافی کمتر از ۱۹ هفته باشد مجوز سقط را صادر میکند منتها باید جواب که به روش QFPCR به دست امده با یک روش دیگر نیز چک و تایید شود که در بیمارستان صارم با روش FISH در مدت کمتر از ۴۸ ساعت انجام میشود.
- جواب دوم حدود یک ماه بعد (یا کمی دیر و زودتر بسته به شلوغی آزمایشگاه ) اماده میشود که در آن کل کروموزومها از لحاظ تعداد ، شکستگی ، معکوس شدگی ، جابجایی ،حذف و …. بررسی و گزارش میشوند.
