سونوگرافی داپلر عروق گردن (کاروتید)
سونوگرافی داپلر
مغز و قسمت عمده اعصاب مرکزی از شریانهای گردنی شامل عروق کاروتید و ورتبرال خونرسانی میشوند و توسط ورید ژوگولار خون برگشتی به قلب باز میگردد. این شریانها مثل بقیه عروق بدن میتوانند دستخوش تغییرات آرتروسکلروتیک قرار گیرد و جدار داخلی کلسیفیه و یا منجر به تشکیل پلاک گردد.
وجود پلاک میتواند منجر به عوارض گوناگونی از تنگی تا انسداد عروق و در نهایت با ممانعت در خونرسانی بافت مغز موجب بروز پروسه های ایسکمیک و سکته مغزی گردد که خود اگر منجر به مرگ نشود بر اساس محل درگیری میتواند علت ناتوانی های متعدد در فرد گردد.
حال شاید بتوان راحتتر به ارزش یک بررسی دقیق سونوگرافی داپلر از عروق و شریان های گردنی شامل شریان کاروتید ، شریان ورتبرال و حتی ورید ژوگولر پی ببریم.
یک سونوگرافی داپلر خوب و دقیق میتواند نقشه عروق گردنی و سرعت و میزان جریان خونرسانی را به ما نشان دهد ، همچنین تشکیل پلاک های کلسیفیه و غیر کلسیفیه و احیانا باریک شدگی عروق و درصد تنگی ایجاده و یا وجود انسداد را میتوان به صورت کامل ارزیابی کرد و متعاقبا با بهترین تصمیم در نحوه درمان از فجاعی غیر قابل جبران جلوگیری کنیم.
برای انجام این آزمایش که با چند عدد پروپ انجام میگردد بیمار هیچگونه احساس درد و یا عوارضی دریافت نخواهد کرد و صرفا پزشک با این ابزار بر روی پوست بیمار حرکت کرده و با حرکت روی ناحیه مورد نظر ، رگ را یافته و بررسی میکند و این مبدل امواج صوتی تقویت شده ای را از میکروفون دریافت میکند و پس از آن اطلاعات دریافتی در یک کامپیوتر ذخیره میگردد تا با بررسی تغییراتی که حرکت سلول های خونی بر روی امواج میدهند و نیز با دریافت تصاویر رگها از همان امواج پزشک بتواند اطلاعات بسیار مفیدی را دریافت نماید.
سونوگرافی داپلر عروق گردن
بهترین روش بررسی عروق مغزی است چرا که مزیت اصلی سونوگرافی داپلر نسبت به سایر روش های بررسی عروق مغز ، غیر تهاجمی بودن آن است و بر خلاف روش های دیگر مثل آنژیوگرافی و سیتی آنژیوگرافی مغز نیاز به تزریق ماده حاجب ندارد.
همچنین در سونوگرافی داپلر هیچ اشعه ای به بیمار داده نمیشود.
سونوگرافی داپلر در چه موارد انجام میشود ؟
بر اساس نظریه آکادمی نورولوژی آمریکا انجام سونوگرافی داپلر در موارد زیر توصیه میشود:
- برای بررسی اختلالات عروقی مغز مثل تنگی یا گرفتگی رگهای مغز و کاروتید در افرادی که سابقه سکته مغزی و حوادث عروقی مغز داشته اند و یا در معرض خطر آن هستند مثل افراد مبتلا به دیابت ، فشار خون بالا ، چاقی و چربی خون بالا سونوگرافی داپلر گزینه خوبی میباشد.
- بررسی علت سرگیجه بخصوص در افراد مسنی که ممکن است سرگیجه ناشی از نارسایی خونرسانی مغز باشد.
- در بچه هایی که کم خونی سلول داسی شکل دارند جهت ارزیابی جریان خون مغز و کاهش ریسک سکته مغزی در اثر گرفتگی عروق مغز ، سونوگرافی داپلر نقش بسزایی دارد.
- درکسانی که دچار خونریزی های آراکنوئید مغزی شده اند جهت ارزیابی اسپاسم عروق مغز از سونوگرافی داپلر استفاده میشود.
آمادگی قبل از انجام سووگرافی داپلر مغز
برای انجام داپلر کاروتید نیاز به آمادگی خاصی نیست و فقط توصیه میشود ۲ ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر از مصرف مواد حاوی نیکوتین مثل سیگار و قلیان خودداری شود ، چون ممکن است باعث انقباض عروق خونی شود و نتایج غیر مطلوبی نشان دهد.
برای انجام سونوگرافی داپلر مغز بیمار باید به پشت دراز بکشد و یا روی صندلی نشسته باشد و در تمام مدت انجام سونوگرافی داپلر باید آرام باشد و صحبت نکند.
مدت زمان انجام سونوگرافی داپلر کاروتید حدود ۲۰ دقیقه است.
متخصص مغز و اعصاب با آنالیز و تفسیر اطلاعات بدست امده از سونوگرافی داپلر در صورت وجود سفتی یا تنگی رگ ها بهترین اقدامات پیشگیری کننده از سکته مغزی را شروع کند چرا که درمان رگ ها بعد از سکته مغزی بسیار سخت است و در بسیاری موارد غیر قابل ترمیم و درمان میباشند و از این جهت سونوگرافی داپلر مغز در پیشگیری از سکته مغزی بسیار موثراست.
در ضمن سونوگرافی داپلر مغز کمک میکند تا همه کسانی که سابقه سکته مغزی را دارند بابررسی عروق توسط دستگاه داپلر از سکته مغزی بعد پیشیگری کند. این روش کاملا بی خطر و غیر تهاجمی میباشد و حتی در کودکان و خانم های حامله بدون هیچگونه عارضه ای انجام میشود.
